Page 56 - Đi Tìm Lẽ Sống

tầm với và theo một cách nào đó là những điều không thật. Tất cả những sự
kiện và con người ở ngoài đó, tất cả cuộc sống bình thường ở ngoài đó đều
có vẻ ma quái đối với người tù. Cuộc sống bên ngoài hiện lên trước người đó

như trước một người chết đang nhìn về từ một thế giới khác.

Một người buông xuôi vì không thể nhìn thấy tương lai và mục đích
thường hay hồi tưởng về quá khứ. Trong con người tìm về quá khứ để tạo

dựng một hiện tại ít đáng sợ hơn so với thực tại. Nhưng việc bỏ qua hiện
thực cũng bỏ qua các cơ hội làm cho cuộc sống trong trại tích cực hơn, trong
khi các cơ hội ấy là có thật. Chính cuộc sống “tồn tại tạm bợ” của chúng tôi
là một nhân tố quan trọng khiến cho người tù buông xuôi, thấy mọi thứ đều
trở nên vô nghĩa. Những người này quên rằng chính ngoại cảnh đặc biệt khó

khăn ấy mới đem lại cho con người cơ hội phát triển vượt bậc về tinh thần.
Thay vì xem những khó khăn trong trại là một bài kiểm tra sức mạnh bên
trong của mình, họ đã xem nhẹ cuộc sống và cho đó là điều vô ích. Họ thích

nhắm mắt và sống với quá khứ. Cuộc đời của những người này đều trở nên
vô nghĩa.

Dĩ nhiên chỉ có một số người có khả năng vươn tới một tầm cao vĩ đại về
tinh thần. Nhưng một vài người đã có được cơ hội để vươn tới tầm cao ấy

nhờ cuộc sống trong trại tập trung, cho dù họ có phải thất bại và phải chết đi
nữa; nhưng đó là điều mà trong hoàn cảnh bình thường, họ sẽ không bao giờ
đạt được. Đối với những người khác trong số chúng tôi, những con người

bình thường và sợ sệt thì lời nói của Bismarck [10] có thể áp dụng: “Cuộc
sống giống như việc bạn đang ở chỗ nha sĩ. Bạn luôn nghĩ rằng điều tồi tệ
nhất vẫn còn đang đến, thế nhưng nó đã qua mất rồi”. Theo đó, chúng ta có

thể cải biên và nói rằng, hầu hết mọi người trong trại đều tin rằng cơ hội
được trở lại cuộc sống thực sự của họ đã hết. Thế nhưng trên thực tế, cơ hội
và thử thách vẫn còn đó. Con người có thể vượt qua những trải nghiệm đó,
biến cuộc sống thành một chiến thắng cho bản thân, hoặc có thể bỏ qua thử
thách và sống một cuộc sống vô vị như hầu hết những người tù khác.

Bất kỳ biện pháp nào chống lại ảnh hưởng về tâm thần ở trại lên người tù,
dù bằng tâm lý trị liệu hay tâm lý thần kinh, thì cũng đều phải hướng đến
việc trao cho người đó sức mạnh bên trong bằng cách chỉ ra một mục tiêu ở

tương lai mà người đó có thể nhìn thấy được. Theo bản năng, một số tù nhân
cố tìm kiếm một mục tiêu nào đó cho mình. Điều kỳ lạ về con người là
chúng ta chỉ có thể sống bằng cách hướng về tương lai - sub specie

aeternitatis. Và đây là sự cứu rỗi cho con người trong những lúc khó khăn
nhất, mặc dù đôi khi ta phải buộc tâm trí mình vào nhiệm vụ đó.

Tôi nhớ lại trải nghiệm của chính mình. Gần như chảy nước mắt vì đau