Page 35 - Đi Tìm Lẽ Sống
P. 35
Sức mạnh bên trong giúp cho người tù tìm thấy sự cứu rỗi trong nỗi cô
đơn, trống vắng và buồn chán trước cuộc sống. Những lúc rỗi rãi hiếm hoi,
trí tưởng tượng của người tù thường trở về sống với quá khứ. Những điều họ
nhớ nhiều nhất không phải là những sự kiện quan trọng mà là những sự việc
bé nhỏ, vặt vãnh. Không gian hoài niệm tô điểm thêm cho những sự việc rất
đỗi bình dị ấy một ý nghĩa đặc biệt. Thế giới của những mảnh ký ức chắp nối
ấy dường như rất xa xăm, và tâm trí phải cố hết sức mới có thể tái hiện
chúng: Trong đầu tôi hiện lên hình ảnh tôi đi xe buýt, mở cửa căn hộ, trả lời
điện thoại và bật đèn. Suy nghĩ của tôi thường tập trung vào những chi tiết
như thế, và những ký ức này có thể khiến tôi bật khóc.
Cuộc sống nội tâm của người tù có khuynh hướng sâu sắc hơn nên giờ
đây cái nhìn của họ về nghệ thuật và thiên nhiên cũng khác trước - họ có một
cảm nhận mà trước kia họ chưa từng biết đến. Nhờ đó mà đôi khi họ quên
mất hoàn cảnh tồi tệ của mình. Nếu có ai đó nhìn thấy khuôn mặt của chúng
tôi trên chuyến đi từ Auschwitz đến trại Bavaria, lúc chúng tôi đang nhìn qua
những song chắn cửa sổ chiêm ngưỡng những ngọn núi ở Salzburg in hình
trên nền trời lồng lộng ánh chiều tà, thì người đó sẽ không bao giờ nghĩ rằng
đấy là khuôn mặt của những người đã từ bỏ hy vọng về cuộc sống và tự do.
Cho dù điều đó là sự thật đi chăng nữa thì chúng tôi cũng không thể rời mắt
khỏi khung cảnh thiên nhiên trước mắt, những cảnh vật mà bao lâu nay
chúng tôi không còn được nhìn thấy.
Ở trong trại cũng vậy, một người có thể phát hiện và gọi người bạn tù làm
việc bên cạnh cùng ngắm cảnh sắc tuyệt đẹp khi mặt trời xuyên qua những
tàng cây cao trong khu rừng Bavaria (giống như bức vẽ bằng màu nước nổi
tiếng của hoạ sĩ Dürer) - nơi chúng tôi đã xây dựng một kho đạn bí mật
khổng lồ. Một chiều nọ, khi chúng tôi đang ngồi nghỉ trên sàn của khu lều,
mệt lử, trên tay là những chén xúp, một người tù vội vã chạy vào và gọi
chúng tôi ra ngoài để ngắm cảnh hoàng hôn tuyệt đẹp. Đứng bên ngoài lều,
chúng tôi nhìn những đám mây u ám ửng hồng ở phía Tây và cả bầu trời
sống động với những đám mây thay đổi hình dạng và màu sắc, từ màu xanh
thép đến màu đỏ thắm như máu. Màu xám hoang tàn của khu lều trại hoàn
toàn tương phản với hình ảnh rực rỡ của bầu trời phản chiếu trong vũng
nước trên mặt đất. Sau vài phút lặng im vì xúc động, một người tù đã nói với
người bên cạnh: “Thế giới này sao có thể đẹp đến thế!”.
Một lần nọ, chúng tôi đang làm việc trong hào. Bình minh xám xịt vây
quanh chúng tôi; màu xám của bầu trời; màu xám của tuyết trong ánh sáng
nhợt nhạt của bình minh; màu xám trên những bộ đồ của những người tù, và
màu xám u tối trên khuôn mặt họ. Tôi lại nói chuyện trong tâm tưởng với
người vợ của mình, mà có lẽ cũng là đang đấu tranh để tìm thấy lý do cho sự