Page 32 - Đi Tìm Lẽ Sống
P. 32
góc nhà, hoặc trong bóng tối của chiếc xe chở gia súc dùng để chở chúng tôi
về từ chỗ làm việc xa, khi tất cả chúng tôi đều mệt mỏi rã rời, đói và lạnh
cóng trong bộ quần áo rách nát của mình.
Vào mùa đông và mùa xuân năm 1945, dịch sốt phát ban bùng nổ, hầu hết
mọi tù nhân đều nhiễm bệnh. Đa số những người ốm yếu đều không thể
chống chọi lại căn bệnh, thế nhưng họ vẫn phải tiếp tục công việc nặng nhọc
của mình chừng nào còn có thể. Không có đủ chỗ ở cho người bệnh, thiếu
thuốc men và người chăm sóc. Một vài triệu chứng của căn bệnh cực kỳ khó
chịu: bỏ ăn (triệu chứng này tất yếu càng đe doạ mạng sống của họ) và
những cơn mê sảng. Một người bạn của tôi bị mê sảng nặng, đã nghĩ rằng
mình sắp chết và muốn cầu nguyện. Trong cơn mê, anh ấy không thể tìm
được ngôn từ để cầu nguyện. Để không bị mê sảng, tôi và những người khác
cố gắng thức suốt đêm. Trong nhiều giờ, tôi tự tạo nên một bài diễn văn
trong đầu. Cuối cùng, tôi bắt đầu tái cấu trúc bản thảo mà mình đã làm mất
trong phòng tẩy uế ở Auschwitz, và nguệch ngoạc ghi lại những từ chính lên
một mẩu giấy nhàu nát.
Thỉnh thoảng, trong trại có một cuộc thảo luận khoa học. Có lần, tôi đã
chứng kiến một việc mà tôi chưa bao giờ thấy trước đây, mặc dù nó gần với
lĩnh vực chuyên môn của tôi: đó là lễ cầu cơ. Vị bác sĩ trưởng của trại (cũng
là tù nhân) mời tôi tham dự bởi ông biết rằng tôi là một chuyên gia tâm lý.
Sự việc này diễn ra ở căn phòng nhỏ trong bệnh xá. Những người tham gia
quây lại thành một vòng tròn nhỏ xung quanh một viên sĩ quan từ đội vệ
sinh.
Một người bắt đầu gọi hồn bằng một loạt thần chú nào đó. Thư ký của trại
ngồi trước tờ giấy trắng, không có ý định viết gì cả. Trong suốt mười phút
tiếp theo (sau khi buổi lễ bị gián đoạn vì không thể gọi hồn) cây viết chì của
ông ấy bắt đầu vẽ những đường thẳng khắp mặt giấy thành chữ “VAE V”.
Cần phải khẳng định rằng người thư ký này chưa bao giờ biết chữ Latin và
anh ấy chưa bao giờ nghe thấy từ “vae victics” - có nghĩa là “khốn cho kẻ
thua trận”. Theo tôi, trước đây anh ấy chắc hẳn đã nghe thấy những từ này
một lần trong đời nhưng anh không để ý đến chúng, và “các linh hồn” ắt hẳn
đã nắm bắt được các từ này (linh hồn ngự trị trong tiềm thức của anh ấy) vào
lúc ấy - chuyện này xảy ra một vài tháng trước khi chúng tôi được tự do và
chiến tranh kết thúc.
Bất kể tình trạng bị quản thúc về thể xác và áp lực căng thẳng về tinh
thần, đời sống nội tâm của các tù nhân trong trại tập trung vẫn rất sâu sắc.
Những người xuất thân là trí thức có thể cảm thấy rất đau đớn về thể xác (do
thể chất ốm yếu), nhưng thế giới nội tâm của họ lại rất kiên cường. Họ
thường có thể tự rút mình ra khỏi hoàn cảnh khủng khiếp xung quanh để đến