Page 100 - Đi Tìm Lẽ Sống

Những nỗ lực của con người nhằm thể hiện tinh thần “lạc quan trong bi
kịch” là những nỗ lực mà tiếng Latin gọi là argumenta ad hominem. Jerry
Long chính là nhân chứng sống cho “sức mạnh thách thức của tinh thần con

người” theo cách gọi trong liệu pháp ý nghĩa [48] . Theo lời của Texarkana
Gazette, “Jerry Long bị gãy cổ do một tai nạn nhảy cầu khiến anh bị liệt tứ
chi ba năm trước. Khi xảy ra tai nạn, cậu ấy chỉ mới 17 tuổi. Ngày nay Long

có thể ngậm chiếc que để gõ máy. Cậu “tham dự” hai khoá học tại trường
Cao đẳng cộng đồng qua chương trình điện thoại đặc biệt. Chương trình này
cho phép Long vừa nghe vừa tham gia thảo luận được ở lớp học. Cậu cũng
dành thời gian để đọc, xem tivi, và tập viết”. Và trong một lá thư gửi cho tôi,

cậu viết: “Cháu thấy cuộc đời mình có rất nhiều ý nghĩa và mục đích. Thái
độ mà cháu chấp nhận vào cái ngày định mệnh đó đã định hướng cho cuộc
đời của cháu: Cháu bị gãy cổ, nhưng cháu sẽ không suy sụp. Hiện nay cháu
đã đăng ký vào khoa tâm lý học đầu tiên ở trường. Cháu tin rằng khuyết tật

của mình chỉ càng làm cháu tăng thêm khả năng giúp đỡ những người khác.
Cháu biết rằng nếu không có đau khổ, cháu sẽ không bao giờ trưởng thành
như hôm nay”.

Có phải tôi đang thuyết phục các bạn rằng đau khổ là điều cần thiết để
khám phá ý nghĩa cuộc sống chăng? Không phải. Tôi chỉ muốn nhấn mạnh
rằng ta vẫn luôn tìm được ý nghĩa cho dù có hoặc không có đau khổ đi nữa,
như tôi đã viết ở Phần Hai trong cuốn sách này, rằng đau khổ là điều mà

chúng ta khó tránh. Nếu có thể tránh được đau khổ, thì điều ý nghĩa nên làm
là hãy triệt tiêu nguyên nhân của đau khổ bởi vì chịu đựng những đau khổ
không cần thiết sẽ biến ta thành ngớ ngẩn hơn là anh hùng. Mặt khác, nếu
một người không thể thay đổi hoàn cảnh khiến mình đau khổ thì người đó

vẫn có thể chọn cho mình một thái độ sống [49] . Long đã không chọn bị gãy
cổ nhưng cậu đã quyết định không để mình quỵ ngã trước nghịch cảnh.

Như vậy, điều quan trọng là chúng ta cần phải biết thay đổi hoàn cảnh đã
đẩy chúng ta vào đau khổ. Nhưng chúng ta cũng nên “biết đau khổ” nếu cần.
Bằng chứng thực tế từ “những người lang thang” cũng cho thấy điều này.
Trong cuộc trưng cầu dân ý gần đây ở Áo, những người được phỏng vấn đã

cho biết những người khiến họ cảm phục nhất không phải là các nghệ sĩ vĩ
đại, các nhà khoa học lớn, chính khách hay vận động viên… mà là những
người biết vượt lên số phận.

Chuyển sang phạm trù tội lỗi - phạm trù thứ hai trong “bộ ba bi kịch”, tôi
muốn bắt đầu từ một khái niệm thần học luôn cuốn hút tôi - đó là khái niệm
mysterium iniquitatis [50] . Theo những nghiên cứu của tôi, không thể tìm ra

căn nguyên của một tội lỗi, bởi vì ta không thể truy nguyên tới các nhân tố
về mặt sinh học, tâm lý cũng như xã hội dẫn tới tội lỗi đó. Việc giải thích về