Page 95 - Đi Tìm Lẽ Sống
P. 95
không thể đuổi bắt hạnh phúc; hạnh phúc phải được tự sinh ra. Có người
phải có một lý do để “hạnh phúc”. Và một khi đã tìm thấy được lý do thì
người ấy sẽ tự nhiên trở nên hạnh phúc. Như chúng ta thấy, con người không
chỉ mưu cầu hạnh phúc mà còn tìm kiếm lý do để hạnh phúc, thông qua việc
đánh thức ý nghĩa tiềm ẩn trong một hoàn cảnh nhất định.
Nhu cầu về lý do này cũng tương tự như ở hiện tượng tâm lý đặc trưng
của loài người là tiếng cười. Nếu bạn muốn người khác cười thì bạn phải tìm
cách khiến cho họ có thể cười, ví dụ như bạn phải kể một câu chuyện hài.
Không thể nào có được tiếng cười thật sự bằng cách bắt ép người đó phải
cười. Làm thế cũng giống như việc bạn bắt mọi người đứng trước máy chụp
hình và nói “cười lên nào”, chỉ để thấy trong bức hình những khuôn mặt
đang cười giả tạo.
Trong liệu pháp ý nghĩa, những kiểu mẫu hành vi như vậy được gọi là
“mong muốn thái quá”. Nó giữ một vai trò quan trọng trong việc gây ra rối
loạn tình dục, lãnh cảm hoặc bất lực. Bệnh nhân càng cố tìm kiếm khoái cảm
thì càng khó đạt được khoái cảm, thay vì quên đi bản thân mình và dâng hiến
trọn vẹn. Điều mà mọi người gọi là “nguyên tắc khoái lạc” thực ra là một kẻ
phá hoại tinh vi.
Thành công trong việc tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống không chỉ làm cho
một người vui mà còn cho người đó cơ hội đương đầu với những đau khổ.
Và điều gì sẽ xảy ra nếu một người trở nên vô vọng trong việc dò dẫm tìm
kiếm ý nghĩa cuộc sống? Điều này rất có thể dẫn đến tai hoạ. Chúng ta hãy
nhớ lại điều thỉnh thoảng đã xảy ra trong các tình huống ngặt nghèo như
trương hợp của các tù binh chiến tranh hoặc tù nhân trong các trại tập trung.
Như lời kể của các binh lính Mỹ, đó là một kiểu hành vi được kết tinh thành
một loại hành vi mà họ gọi là “bỏ cuộc”. Trong trại tập trung, hành vi này
xảy ra ở những người mà bỗng dưng một sáng nọ, họ không chịu thức dậy
làm việc mà cứ nằm lì ở trong trại, trên chiếc giường rơm ẩm ướt đầy phân
và nước tiểu. Chẳng có cách gì - dù là cảnh báo hay đe doạ - có thể khiến họ
thay đổi. Và sau đó, một điều đặc thù diễn ra: họ móc từ sâu trong túi áo một
điếu thuốc mà họ đã giấu kỹ và bắt đầu hút. Vào lúc ấy, chúng tôi biết rằng
trong vòng 48 giờ tới, chúng tôi sẽ chứng kiến thời khắc hấp hối của họ. Họ
đã từ bỏ mọi hy vọng tìm thấy ý nghĩa cuộc sống và chỉ muốn tìm kiếm sự
thoả mãn tức thời.
Điều này khiến tôi liên hệ đến việc ngày nay có một bộ phận những người
trẻ trên thế giới tự cho mình là một thế hệ “không có tương lai”. Chắc chắn,
điều gây hại đó không chỉ là điếu thuốc mà họ tự cho phép mình thưởng
thức; đó còn là ma tuý.