Page 102 - Đi Tìm Lẽ Sống
P. 102
là “mệnh lệnh” của tôi là: Hãy sống như thể bạn đang được sống lần thứ hai
và đang sắp phạm phải sai lầm như đã từng phạm phải lần đầu tiên.
Thực ra, những cơ hội để hành động đúng đắn, những khả năng để sống
một cách có ý nghĩa bị ảnh hưởng bởi suy nghĩ rằng chúng ta không thể thay
đổi cuộc đời của mình. Nhưng các khả năng khi đứng riêng lẻ cũng bị ảnh
hưởng như vây. Vì ngay khi chúng ta sử dụng một cơ hội và biến ý nghĩa
tiềm năng thành hiện thực thì chúng ta chỉ làm một lần và cho tất cả. Chúng
ta đưa ý nghĩa đó vào trong quá khứ, nơi nó được giao hàng và đặt cọc một
cách an toàn. Trong thế giới của quá khứ, không có gì có thể bị mất đi vĩnh
viễn, ngược lại, mọi thứ đều được cất giữ và bảo quản như những vật báu.
Song, mọi người thường chỉ hướng tới những cánh đồng đầy gốc rạ có tính
nhất thời mà bỏ qua, thậm chí quên hẳn kho tàng đầy ắp của quá khứ, nơi mà
họ đã đưa những phần gặt hái được của cuộc đời mình vào trong đó, như:
những việc đã làm, những người mình đã yêu thương, và cuối cùng nhưng
không kém phần quan trọng là những đau khổ mà họ đã trải qua với sự can
đảm và lòng tự trọng.
Từ cách nhìn này, chúng ta có thể thấy rằng chẳng có lý do gì để tỏ ra
thương hại người già, mà những người trẻ nên ghen tỵ với họ. Quả thật là
người già không còn có cơ hội, không còn những triển vọng trong tương lai.
Nhưng thay vào đó, họ có cả kho tàng thực tế sống động trong quá khứ -
những khả năng tiềm ẩn đã được hiện thực hoá, họ đã hoàn thành mục đích,
ý nghĩa của việc tồn tại trên cuộc đời này, và họ cũng đã nhận ra các giá trị
của cuộc sống - cho nên không ai và không điều gì có thể xoá bỏ những tài
sản này của họ.
Theo quan điểm về khả năng tìm thấy ý nghĩa trong đau khổ, ý nghĩa
cuộc sống là một nghĩa tuyệt đối - ý nghĩa không bị ràng buộc theo bất kỳ
điều kiện nào. Tuy nhiên, ý nghĩa tuyệt đối này tồn tại song song với giá trị
tuyệt đối - những giá trị không lệ thuộc vào bất kỳ điều kiện nào - của mỗi
người. Vì vậy, chính ý nghĩa tuyệt đối đảm bảo giữ gìn những phẩm giá vĩnh
cửu của con người. Giống như cuộc sống lúc nào cũng có ý nghĩa tiềm ẩn
của nó dưới bất kỳ hoàn cảnh nào, ngay cả trong những tình huống khắc
nghiệt nhất; giá trị của mỗi người cũng tồn tại bên trong bản thân người đó
bởi những gì mà họ từng có trong quá khứ (giá trị phẩm cách) và không phụ
thuộc vào tình trạng hữu dụng mà họ có thể hoặc không thể giữ lại được
trong hiện tại.
Đặc biệt hơn, sự hữu dụng này thường được định nghĩa theo chức năng có
lợi cho xã hội. Nhưng đặc điểm của xã hội ngày nay là chú trọng vào thành
tích đạt được, do đó, nó yêu chuộng và tôn sùng những người thành công và
hạnh phúc, nhất là thích đề cao những người trẻ. Vô hình chung nó bỏ qua