Page 107 - Đi Tìm Lẽ Sống
P. 107
những hành động khoan dung đầy tính nhân văn và sự khôn khéo; dĩ nhiên,
không thể không kể đến vai trò của yếu tố may mắn chẳng hạn như nơi ông
bị giam giữ, tính khí bọn lính canh và các quyết định tuỳ hứng của chúng về
vị trí xếp hàng, và những người bạn đáng tin cậy. Tuy nhiên, có một số yếu
tố chỉ có riêng ở mỗi người đã giúp họ vượt qua sự đói khổ và suy đồi ở trại.
Frankl đã rút ra những khả năng chỉ có ở con người chẳng hạn như sự lạc
quan bẩm sinh, sự hài hước, tâm lý tách rời, những giây phút trầm ngâm
ngắn ngủi, sự tự do bên trong, và sự quyết tâm không gục ngã hoặc tự tử.
Ông nhận ra rằng ông phải sống vì tương lai, và rút ra sức mạnh từ những
tình cảm sâu sắc đối với người vợ và niềm khao khát hoàn thành cuốn sách
về liệu pháp ý nghĩa. Ông cũng tìm thấy ý nghĩa cuộc sống trong cảnh đẹp
như tiên và nghệ thuật, dù trong những khoảnh khắc thoáng qua. Điều quan
trọng nhất là ông đã nhận ra rằng cho dù có chuyện gì xảy ra đi nữa, ông vẫn
có thể tự do để lựa chọn thái độ trước những đau khổ của mình. Ông đã nhìn
thấy điều này không chỉ đơn thuần như một sự lựa chọn mà là trách nhiệm
của ông và của mỗi người để quyết định “những bước đi cuộc đời trên con
đường vận mệnh”.
Đôi khi các ý tưởng của Frankl cũng truyền cảm hứng cho người khác,
như khi ông giải thích với các bệnh nhân đang hấp hối và bị liệt về cách để
đối mặt với số phận của họ. Những người khác cũng truyền cảm hứng cho
ông như khi ông khẳng định rằng một người tìm thấy ý nghĩa qua việc “đấu
tranh cho một mục đích xứng đáng, tự do chọn nhiệm vụ cho mình”. Ông chỉ
ra rằng sự thất vọng về việc tồn tại có thể sản sinh và khuyến khích một nhà
ngoại giao [60] bất hạnh tìm thấy một sự nghiệp mới, vừa ý hơn. Tuy nhiên,
Frankl cũng sử dụng các lời khuyên về đạo đức để gây chú ý đến “khoảng
cách giữa việc một người là gì với việc một người cần phải trở thành” và
rằng “con người có trách nhiệm phải biến các ý nghĩa tiềm tàng trong cuộc
sống của mình thành hiện thực”. Ông xem quyền tự do và trách nhiệm như
hai mặt của một đồng xu. Khi ông diễn thuyết trước các khán giả Mỹ, Frankl
nói: “Tôi cho rằng ngoài bức tượng nữ thần Tự do ở bờ Tây, nên có thêm
một tường thần Trách nhiệm ở bờ Đông”. Theo ông, để tìm được ý nghĩa
cuộc sống, con người phải biết “vượt thoát khỏi những ham muốn cá nhân
bằng cách làm điều gì đó có ý nghĩa với ai đó hay sự vật / sự việc nào đó
ngoài bản thân mình…, hay bằng cách trao cho mình một lý do để phụng sự
hoặc tìm cho mình một ai đó để yêu thương”. Chính Frankl đã quyết định thể
hiện sự hiếu kính đối với cha mẹ bằng cách ở lại Vienna trong khi ông có thể
sống an toàn ở Mỹ. Trong lúc ở cùng trại tập trung với cha mình, Frankl đã
sử dụng morphine để giảm đau cho cha và ở cạnh cha suốt những ngày cha
hấp hối.