Page 108 - Đi Tìm Lẽ Sống

Thậm chí khi đối mặt với sự mất mát và đau buồn, tinh thần lạc quan, thái
độ quả quyết và tấm lòng dạt dào tình cảm, tin yêu cuộc sống đã khiến ông
luôn tin tưởng rằng niềm hy vọng và năng lượng tích cực có thể chuyển

những thách thức thành chiến thắng. Trong Đi tìm lẽ sống, ông nhấn mạnh
rằng không nhất thiết phải đau khổ mới tìm thấy ý nghĩa sống, mà là “ý
nghĩa sống vẫn tồn tại bất chấp mọi đau khổ”. Quả thật như vậy, “những đau
khổ không cần thiết sẽ biến ta thành ngớ ngẩn hơn là anh hùng”, ông tiếp tục
khẳng định.

Lần đầu tôi đọc Đi tìm lẽ sống là trong tư cách một giáo sư triết học vào
giữa những năm 1960. Một triết gia Na Uy - người đã bị giam cầm ở trại tập
trung Đức quốc xã - đã khiến tôi chú ý tới tập sách này. Người đồng nghiệp

này của tôi nhấn mạnh rằng ông ủng hộ Frankl về tầm quan trọng trong việc
nuôi dưỡng sự tự do bên trong của một người, nắm lấy giá trị của vẻ đẹp
trong tự nhiên, nghệ thuật, thơ ca, văn chương và cảm giác yêu thương dành

cho gia đình và bạn bè. Những lựa chọn, hoạt động, mối quan hệ, sở thích và
thậm chí những niềm vui giản dị của cá nhân cũng có thể đem lại ý nghĩa
cuộc sống. Vậy thì tại sao một vài người lại thấy trống rỗng? Sự thông thái
của Frankl ở đây đáng để nhấn mạnh: đó chính là thái độ của mỗi người
trước những thử thách và cơ hội, dù lớn hay nhỏ. Một thái độ tích cực có thể

cho phép một người gia tăng sức chịu đựng và niềm hạnh phúc. Một thái độ
tiêu cực sẽ tăng nỗi đau và sự thất vọng, nó phá huỷ và tiêu giảm niềm vui,
hạnh phúc và sự thoả mãn; thậm chí có thể dẫn đến trầm cảm và gây bệnh.

Norman Cousins - một người bạn và cũng là đồng nghiệp cũ của tôi - đã
ủng hộ không mệt mỏi cho giá trị của các cảm xúc tích cực trong việc gia
tăng sức khoẻ và anh ấy đã cảnh báo rằng các cảm giác tiêu cực có thể gây
nguy hiểm cho giá trị ấy. Mặc dù có một vài người chỉ trích quan điểm của

Cousins là quá đơn giản, nhưng các nghiên cứu sau đó về chứng rối loạn
thần kinh đã củng cố cách thức mà các cảm xúc, sự kỳ vọng và thái độ tích
cực gia tăng sức đề kháng của cơ thể như thế nào. Nghiên cứu này cũng củng
cố niềm tin của Frankl rằng cách tiếp cận của một người trước những sự việc

xung quanh, từ những thách thức đe doạ cuộc sống cho đến các tình huống
hằng ngày, cũng giúp hình thành nên ý nghĩa cuộc sống của chúng ta. Chân
lý đơn giản mà Frankl đã hết lòng cổ xuý có tầm quan trọng sâu sắc đối với
những ai lắng nghe ông.

Con người nên chủ động đưa ra các lựa chọn thay vì thụ động chấp nhận
những gì xảy đến với mình. Qua việc đưa ta quyết định, chúng ta khẳng định
sự tự do ý chí của mình. “Con người không phải là một mắt xích trong chuỗi

sự việc; các sự việc quy định lẫn nhau nhưng con người là người quyết định
cuối cùng. Con người hoàn toàn có khả năng vượt qua những giới hạn của