Page 23 - Nguồn gốc dân tộc Việt Nam

Thường là Câu-Tiễn đem quân quyết tử ra để kháng chiến,

đánh tan được quân Ngô và giết được Hạp-Lư. Sau con Hạp-

Lư là Phù-Sai trả thù, diệt được quân Việt, bắt Câu-Tiễn phải

thần phục Ngô và chỉ cho giữ một khoảng đất nhỏ ở miền

Cối-kê thôi.

Câu-Tiễn nhờ có bề tôi là Văn-Chủng và Phạm-Lãi giúp

vày, khổ thân tiêu tứ, tự chia khó nhọc với nhân dân, trọng

dụng người hiền tài, hậu đãi những người giỏi ở các nước lân

cận, gắng sức mở mang kinh tế và chấn hưng binh bị của

nước Việt.

Theo sách Sử-ký thì Phạm-Lãi bày cho Câu-Tiễn thực

hành cái kế phú quốc cường binh là theo Kế-Nhiên (Ngô-Việt

xuân thu chép là Kế-Nghê). Phượng sách của Kế-Nhiên cả

thể tóm tắt thành mấy điều cốt yếu sau này :

a) Khuyến khích nông tang để tăng gia sự sản xuất.

b) Bớt thuế má để dân tích súc được nhiều.

c) Khuyến khích thương nghiệp để hàng hóa và tiền bạc

lưu thông.

d) Giữ vật giá trung bình để nông thương đều lợi.

Đại khái điều thiết yếu trong kế hoạch ấy là chú trọng

nông và thương, làm sao cho hai nghề ấy đều phát đạt cả.

Câu-Tiễn thực hành kế ấy trong mười năm, nước Việt trở nên

giàu, « quân sĩ được cấp lương rất hậu cho nên ai nấy đều

hăm hở xông pha tên đạn như khát được uống nước ». Nhờ

thế mà Câu-Tiễn trả được thù xưa kia, diệt được nước Ngô

mà xưng bá ở miền Giang Hoài (năm 402).

Sau Câu-Tiễn, nước Việt còn xưng bá được mấy đời nữa,

nhưng từ đời thứ tư, nước Việt thất bại ở miền Sơn-đông,