Page 61 - Nguồn gốc dân tộc Việt Nam

mà phải thua ; hai là cái văn hóa cố hữu của người Lạc-Việt

bấy giờ còn chứa nhiều yếu tố sơ khai và bảo thủ, không đủ

sức chống lại được văn hóa Trung-hoa đương đầy sinh khí

tiến thủ, cho nên rốt cuộc phải thất bại.

Mã-Viện là đại biểu cho lực lượng ngoại xâm, mà đồng

thời lại đại biểu cho văn hóa mới, sẽ mặc sức tung hoành

biến đổi diện mục các xã hội Lạc-Việt. Sử chép rằng : « Viện

đi qua chỗ nào là đặt quận huyện, xây thành quách, đào

sông tưới ruộng… Lại tâu hơn mười việc về luật người Việt

khác với luật người Hán và thi hành pháp chế cũ (của người

Hán) đối với người Việt để ước thúc họ » (Hậu hán thư,

q.54). Câu sách ấy cho chúng ta biết rằng Mã Viện nhận

thấy chính sách rộng rãi đối với chế độ phong kiến ở đất Việt

rất nguy hiểm cho sự thống trị của nhà Hán, nên xin bỏ chế-

độ phong kiến mà đặt chế độ quận huyện để giao cho quan

lại Trung-hoa trực tiếp trị dân. Những bộ-lạc của các lạc-

tướng xưa, bấy giờ đổi thành huyện ở dưới quyền cai trị của

quan huyện-lệnh, đại để là người ngoại quốc. Hạt nào lớn

quá Mã-Viện lại chia nhỏ ra cho quan tướng lại có thể trông

nom mật thiết được. Về phương diện kinh-tế và xã-hội, đại

khái Mã-Viện cùng đem những phương thức của người

Trung-hoa mà bắt người Lạc-Việt phải theo.

*

Chúng ta có thể xem cuộc kinh lý của Mã-Viện là một

cuộc cách mệnh. Cũng như mọi cuộc cách mệnh cuộc này là

qui kết của một lịch trình biến chuyển lâu dài chứ không phải

là một hiện tượng đột khởi. Chúng ta đã biết rằng ngay đầu

thế kỷ thứ 2 tr. K.ng. nước Âu-lạc thuộc nhà Triệu, rồi đến

cuối thế-kỷ ấy lại bị nội thuộc nhà Hán. Dẫu trong suốt hai