Page 43 - Nguồn gốc dân tộc Việt Nam

Việt thành một nước có tổ chức qui mô vững vàng. Phán đã

dậy cho người Việt xây thành bằng đất và dùng cung nỏ

bằng tre là hai kỹ thuật người Thục vốn sở trường. Có lẽ

trong khi quân Tần tiến đánh Tây-Âu, Thục-Phán đã phấn

khởi được lòng dõng cảm của người Việt, và, một mặt lợi

dụng địa thế hiểm trở ở miền Nam Quảng-tây và miền

thượng du Bắc-kỳ để làm thuật du kích một mặt thì dùng nỏ

tên bịt đồng mà núp trong rừng bắn ra, cho nên cầm cự với

quân Tần được trong 10 năm mà rốt cuộc quân Tần phải

thua. Chúng ta có thể đoán rằng trong cuộc kháng chiến với

quân Tần, An-dương-vương đã nhóm cho người Âu-Lạc cái

mầm mống của tinh thần dân tộc.

Đối với quân Tần ở xa đến, An-dương-vương có thể

thống suất người Việt mà kháng chiến thành công được.

Nhưng cách ít lâu, khi Triệu-Đà đã lập nước Nam-Việt mà

xưng đế, Đà sẽ lấy cả thế lực của một nước rộng hơn vạn

dậm ở sát biên cảnh để uy hiếp, An-dương-vương không thể

địch nổi mà phải nhường. Chúng ta không biết giữa Triệu-Đà

với An-dương-vương có cuộc chiến tranh không ? Cố nhiên

chúng ta không thể tin cuộc xung đột chép trong truyền

thuyết, mà Tư-mã Thiên thì chỉ chép vắn tắt rằng Triệu-Đà

đem binh uy hiếp biên thùy và dùng của cải mua chuộc

khiến Âu-Lạc quy phục. Song có một điều chúng ta biết rõ là

sau khi Âu-Lạc phục thuộc thì Triệu-Đà vẫn không đem chế

độ phương Bắc mà dùng ở đó, ý giả Đà biết dân Âu-Lạc vốn

khó cai trị sai khiến hơn dân Nam-Việt. Đà chỉ chia đất Âu-

Lạc làm hai quận Giao-chỉ và Cửu-chân – có lẽ quận Giao-chỉ

của Triệu-Đà gồm cả miền Bắc-kỳ và một phần đất phía

Nam tỉnh Quảng-tây nữa ; còn quận Cửu-chân là đất Thanh-

hóa và Nghệ-an – ở mỗi quận Đà đặt một quan Điển-sứ để