Page 80 - Đi Tìm Lẽ Sống

Cách thứ ba để con người tìm thấy ý nghĩa trong cuộc sống là thông qua
đau khổ.

Ý nghĩa của sự đau khổ

Chúng ta không bao giờ được quên rằng chúng ta vẫn có thể tìm thấy ý
nghĩa của cuộc đời ngay cả khi đối diện với một tình huống vô vọng, với một
số phận không thể thay đổi. Vì điều quan trọng là chúng ta sẽ thấy được

năng lực thật sự của bản thân, vốn có thể thay đổi bi kịch cá nhân thành
chiến thắng, biến hoàn cảnh nghiệt ngã thành sự mạnh mẽ của bản thân. Khi
chúng ta không còn khả năng thay đổi hoàn cảnh - như mắc phải căn bệnh
nan y, chẳng hạn ung thư giai đoạn cuối - nghĩa là chúng ta đang được thử

thách để thay đổi chính mình.

Cho phép tôi trích dẫn một ví dụ để làm sáng rõ luận điểm trên: Có lần,
một bác sĩ đa khoa đã nhờ tôi tư vấn vì mắc chứng trầm cảm. Ông không thể

vượt qua được nỗi đau mất vợ hai năm trước, bà ấy là người ông yêu thương
nhất đời. Giờ thì tôi có thể làm gì để giúp ông? Tôi nên nói điều gì? Và tôi
đã không nói gì với ông ngoại trừ một câu hỏi: “Bác sĩ, điều gì sẽ xảy ra nếu
như ông chết trước và vợ ông là người ở lại?”. “Ồ,” - ông thốt lên, - “điều đó

thật khủng khiếp đối với bà ấy; làm sao bà ấy có thể chịu đựng nổi!”. Tôi
đáp lời ông: “Ông thấy đó, bác sĩ, bà ấy không phải chịu nỗi đau đó và ông
đã là người gánh chịu thay cho bà - vì vậy, việc giờ đây ông phải sống và
nhớ thương bà ấy là có ý nghĩa sâu sắc của nó”. Ông ấy không nói gì mà chỉ

nắm lấy tay tôi và thanh thản rời khỏi văn phòng. Theo cách nào đó, một
người sẽ không còn cảm thấy đau khổ nữa ngay vào thời khắc họ tìm thấy ý
nghĩa nào đó cho cuộc sống của mình, chẳng hạn như ý nghĩa của sự hy sinh.

Dĩ nhiên đây không hẳn là việc điều trị theo đúng nghĩa của nó, bởi vì thứ
nhất, sự tuyệt vọng của một người không phải là bệnh; và thứ hai, tôi không
thể thay đổi số phận của ông ấy, tôi không thể giúp vợ ông ấy sống lại.
Nhưng vào lúc đó, tôi đã thành công trong việc thay đổi thái độ của ông ấy
về số phận không thể thay đổi của ông, bởi vì từ lúc ấy, ít nhất ông ấy đã có

thể nhận thấy ý nghĩa trong sự chịu đựng của mình. Đây là một trong những
nguyên lý cơ bản của liệu pháp ý nghĩa, trong đó mối quan tâm của con
người không phải là để đạt được sự sung sướng hoặc né tránh khổ đau mà là

nhìn thấy được ý nghĩa của đời mình. Điều này giải thích vì sao con người
sẵn sàng chịu đựng khổ đau, miễn rằng họ biết chắc sự chịu đựng của mình
là có ý nghĩa.

Tôi muốn nói rõ một điều rằng: không nhất thiết phải trải qua đau khổ thì
con người mới tìm thấy ý nghĩa cuộc sống. Tôi chỉ nhấn mạnh là con người
vẫn có thể tìm thấy ý nghĩa trong đau khổ - nếu đó là điều không thể tránh