Page 75 - Đi Tìm Lẽ Sống
P. 75
người đó vẫn còn phải hoàn thành, hoặc khoảng trống giữa con người hiện
tại của người đó với con người mà họ muốn trở thành. Sự căng thẳng đó là
điều vốn có trong con người và cũng là điều không thể thiếu đối với một tinh
thần khoẻ mạnh. Vì vậy, chúng ta không nên ngần ngại trong việc thách thức
con người bằng những mục đích sống thật ý nghĩa mà người đó có thể thực
hiện. Chỉ có như thế chúng ta mới có thể khơi dậy khát khao sống tiềm tàng
trong bản thân người đó. Một số nhà tâm lý học cho rằng điều mà con người
cần đầu tiên là trạng thái cân bằng về tâm lý, hay theo cách gọi sinh học là
“trạng thái nội cân bằng”, ví dụ như trạng thái bình tĩnh, tôi xem đây là một
nhận thức sai lệch nguy hiểm trong phương pháp giải toả tâm lý. Điều mà
con người thực sự cần không phải là trạng thái bình tĩnh mà là sự phấn đấu
và đấu tranh cho một mục tiêu xứng đáng, một công việc được tự do lựa
chọn. Điều mà con người cần không phải là việc loại bỏ căng thẳng bằng bất
cứ giá nào mà là nhu cầu thực thi ý nghĩa tiềm tàng trong cuộc sống của
mình. Điều mà con người cần không phải là trạng thái nội cân bằng mà là
một động lực tinh thần, chẳng hạn như các động lực liên quan đến sự tồn tại
của con người giữa trường căng thẳng của hai cực, một cực tượng trưng cho
ý nghĩa cần phải thực thi và cực kia tượng trưng cho người phải thực hiện
nó. Và ta không nên nghĩ rằng điều này chỉ đúng trong những hoàn cảnh
bình thường; ở những người bị rối loạn tinh thần, điều này thậm chí còn rõ
ràng hơn. Nếu các kiến trúc sư muốn gia cố mái vòm lung lay, họ cần phải
gia tăng tải trọng ở phía trên để các phần của mái vòm kết chặt hơn. Vì vậy,
nếu một nhà trị liệu muốn gia cố sức khoẻ tinh thần của bệnh nhân, họ không
nên sợ khi phải tạo ra một mức độ căng thẳng qua việc tái định hướng về ý
nghĩa cuộc sống cho các đối tượng họ điều trị.
Như đã chứng minh tác động ích lợi của việc sống có mục tiêu, tôi
chuyển sang nói về tác động có hại của cảm giác đó qua những than phiền
của nhiều bệnh nhân ngày nay về cảm giác vô nghĩa trong cuộc sống của họ.
Họ không nhận thấy được ý nghĩa trong cuộc sống. Họ bị ám ảnh bởi cảm
giác trống rỗng trong tâm hồn, vết khuyết bên trong; họ bị mắc kẹt trong tình
huống mà tôi gọi là “trạng thái tồn tại chân không”.
Trạng thái tồn tại chân không
Trạng thái tồn tại chân không là một hiện tượng tâm lý phổ biến của con
người ở thế kỷ 20. Đây là một điều dễ hiểu; có lẽ là do sự mất mát nhân đôi
mà con người từng phải trải qua từ khi trở thành con người thực sự. Vào
buổi bình minh của lịch sử loài người, con người đã mất đi một số bản năng
cơ bản của loài thú. Từ đó, sự an toàn, giống như trên Thiên đường, đã đóng
chặt mãi mãi với con người; và con người buộc phải có những lựa chọn
khác. Rồi sau đó, trong tiến trình phát triển ở các giai đoạn sau này, con