Page 6 - Đi Tìm Lẽ Sống
P. 6
lên cho chúng ý nghĩa. Frankl đã viết rằng một người “có thể giữ vững lòng
quả cảm, phẩm giá và sự bao dung, hoặc người ấy có thể quên mất phẩm giá
của con người và tự đặt mình ngang hàng loài cầm thú trong cuộc đấu tranh
khắc nghiệt để sinh tồn”. Ông thừa nhận rằng chỉ có một số ít tù nhân của
Đức quốc xã là có thể giữ được những phẩm chất ấy, nhưng “chỉ cần một ví
dụ như thế cũng đủ chứng minh rằng sức mạnh bên trong của con người có
thể đưa người ấy vượt lên số phận nghiệt ngã của mình”.
Frankl luôn trung thành với quan điểm: Những thế lực vượt quá khả năng
kiểm soát của bạn có thể lấy đi mọi thứ mà bạn có, chỉ trừ một thứ, đó là sự
tự do chọn lựa cách bạn phản ứng trước hoàn cảnh. Tôi luôn áp dụng quan
điểm này của Frankl trong suốt cuộc đời mình cũng như trong vô số tình
huống tư vấn. Bạn không thể kiểm soát điều gì sẽ xảy ra trong đời mình,
nhưng bạn luôn có thể kiểm soát cách đón nhận cũng như cách phản ứng
trước mọi tình huống của cuộc sống.
Có một cảnh trong vở kịch Incident at Vichy (Sự cố tại Vichy) của Arthur
Miller, trong đó, một người đàn ông trung lưu xuất hiện trước chính quyền
Đức quốc xã, vốn đang chiếm đóng thị trấn của ông và trưng ra bằng cấp của
mình: tấm bằng đại học, các lá thư tham khảo do những người có tiếng tăm
viết, v.v. Tên lính Đức quốc xã hỏi ông: “Mày chỉ có thế thôi sao?”. Người
đàn ông gật đầu. Tên lính quăng tất cả vào sọt rác và nói: “Tốt, giờ mày
chẳng còn gì nữa”. Người đàn ông cảm thấy bị tổn thương nặng nề. Frankl
đã nói rằng chúng ta sẽ không bao giờ mất đi tất cả nếu chúng ta vẫn còn
được tự do lựa chọn cách phản ứng với sự việc.
Trải nghiệm tôn giáo của tôi đã cho tôi thấy chân lý trong quan điểm của
Frankl. Tôi biết có nhiều doanh nhân thành công sau khi nghỉ hưu, đã mất
hết mọi nhiệt huyết với cuộc sống. Với họ, dường như ý nghĩa cuộc sống chỉ
xoay quanh hai chữ “công việc”. Vì vậy, khi không có việc làm nữa, họ cảm
thấy cuộc sống trở nên vô vị. Mỗi ngày qua đi, họ lặng lẽ ngồi trong nhà băn
khoăn thấy mình “không biết làm gì”. Tôi biết nhiều người đã trưởng thành
từ khả năng chịu đựng phi thường của họ một khi họ có lòng tin rằng những
tai họa, nghịch cảnh của họ đang chịu đựng không vô ích. Đa phần đối với
mọi người, việc có một lý do để sống khiến cho họ có thể chịu được Mọi
hoàn cảnh, có thể đó là mong muốn được cùng mọi người trong gia đình
gánh vác một trọng trách nào đó hoặc hy vọng các bác sĩ sẽ tìm ra phương
thuốc điều trị căn bệnh của họ.
Tuy Frankl và tôi có những trải nghiệm không giống nhau song những gì
chúng tôi rút ra được từ những bài học cuộc sống có nhiều điểm tương đồng.
Những quan điểm trong tập sách When bad Things Happen to Good People
(Khi điều tồi tệ xảy ra với người tốt) có được sự tín nhiệm của độc giả bởi vì